ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΕΣΒΕΩΣ Κ. ΑΓΓΕΛΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ ΕΠΙ ΤΗ ΕΠΕΤΕΙΩ ΤΗΣ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ WEILER – LA-TOUR (ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ, 25 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 2020)

Συνάντηση Ὀρθόδοξης Νεολαίας Benelux: Zoom Conference
16 Οκτωβρίου 2020
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
24 Δεκεμβρίου 2020

Ζούμε σε μια στιγμή της ιστορίας όπου η δύναμη των πραγμάτων, σύγχρονες αναγκαιότητες, απροσμάχητες, έχουν αναγάγει σε σύνθημα μια νέα ιδέα: την παγκοσμιοποίηση. Είναι, στην εσωτερική της αφετηρία, τάση παρήγορη γιατί υπόσχεται την αμοιβαία κατανόηση και προσέγγιση των ανθρώπων, την διεύρυνση του οπτικού πεδίου τους. Προορίζεται άραγε η έννοια αυτή να αντικαταστήσει όλα αυτά με τα οποία για αιώνες οι άνθρωποι ταυτίζονταν: την πατρίδα, το έθνος;

Τολμώ να ισχυριστώ πως όχι. Οι εθνότητες, με ό,τι είχαν άλλοτε το αποκλειστικό, θετικό ή αρνητικό, θα παραμείνουν μία από την κύριες αναφορές προσδιορισμού των ανθρώπων.

Θα ήταν απελπιστικό να φαναταστούμε πως μια μέρα όλοι οι άνθρωποι, δίχως εξαίρεση, θα έχουν το ίδιο ακριβώς πρόσωπο, την ίδια φυσιογνωμία, κάτι που θα τους έκανε αντί επώνυμα πρόσωπα, άτομα δίχως πρόσωπο, απλούς αριθμούς. Το πρόσωπο έχει ξεχωριστή υπόσταση, τόσο έναντι των άλλων προσώπων, όσο και έναντι του Θεού. Δεν είναι απρόσωπος ο άνθρωπος έναντι του Θεού.

Έτσι λοιπόν θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι πως οι πατρίδες δεν θα δύσουν. Θα διαπλάθουν πάντοτε η καθεμιά τα παιδιά της, μέσα στη μήτρα της, με τον οίστρο που δίνει σφραγίδα στην προσωπικότητα. Εδώ θα πρέπει να γίνει μια διάκριση μεταξύ πατρίδας και φυλετισμού. Ο σωβινισμός οδήγησε στον ρατσισμό, με τα γνωστά, σε όλους αποτελέσματα. Η έννοια της πατρίδος είναι απαλλαγμένη από τέτοιες παρενέργειες.

Η πατρίδα, έχει πει ο Γάλλος κοινωνιολόγος Emile Durkheim, «είναι το απαραίτητο πλαίσιο της ανθρώπινης ζωής»1. Πραγματικά, αν γεννηθήκαμε εφήμεροι, δεν γεννηθήκαμε και μετέωροι.

Τον Οκτώβριο του 1940, η φιλοπατρία έλαμψε στην Ελλάδα με την καθαρότερη μορφή της. Γιατί; Θα αναρωτηθεί κανείς. Γιατί συνδέθηκε με την έμπρακτη, άμεση διακήρυξη της ελευθερίας. Έγινε σύμβολο, όχι υποταγή σε παράγγελμα, όχι συμμόρφωση με κάποιο λειτούργημα, με κάποιο τυπικό. Την υπόθεση του πολέμου, το ΟΧΙ των τότε κυβερνώντων, το πήρε ο λαός στα χέρια του και μετέτρεψε, την αμυντική πρόθεση του τότε Γενικού Επιτελείου, σε επιθετική αντίσταση. Και πέτυχε αυτά που πέτυχε στα βουνά της Αλβανίας. 

Την πολεμική ιστορία των λαών την πλάθουν πολλές δυνάμεις: η ματαιοδοξία, η φτώχεια, η απληστία, η δίψα για εκδίκηση, η τραυματισμένη αξιοπρέπεια. Η τραυατισμένη αξιοπρέπεια είναι η πιο ανίκητη δύναμη. Είναι η δύναμη της αδυναμίας. Η πιο αποτελεσματική ανάμεσα σε όλες. Αυτή είναι που ξεσήκωσε τους Έλληνες το φθινόπωρο του 1940. 

Έχει λοιπόν μέλλον η φιλοπατρία μέσα σε ένα κόσμο που αποχρωματίζεται σταθερά, τυποποιείται;

Έχει και θα έχει ενόσω ο άνθρωπος θα γεννιέται φυσιολογικά, από τον άνθρωπο, το κάθε παιδί από μια μάννα. Αλλά και ο δεσμός μητέρας και παιδιού είναι φιλοπατρία, γι’ αυτό και περιέχει δύο βασικά γνωρίσματα: την τρυφερότητα και την ιερότητα. Στο παιδί που γεννιέται, μια μάννα βλέπει να συντελείται ένα θαύμα. Το παιδί βλέπει στη μάννα του να ενσαρκώνεται η ίδια η Φύση, ο Δημιουργός. 

Όταν κάποιος ρώτησε τον φιλόσοφο Αναξαγόρα αν νοιάζεται για την πατρίδα του, εκείνος αποκρίθηκε: «την νοιάζομαι και πολύ μάλιστα» και έδειξε τον ουρανό: τη μυστική, απόλυτη πατρίδα. 

Αυτή η τελευταία είναι η μόνη που θα αντικαταστήσει μια μέρα την επίγεια, την εφήμερη, την χθόνεια πατρίδα μας. Εμείς όλοι, ως θνητοί, θα τιμούμε και θα αγαπάμε, όσο ζούμε, αυτήν που μας δημιούργησε, μας γαλούχησε, έχοντας όμως, ως Χριστιανοί, πάντοτε ως ορόσημο, την άλλη, την αιώνια.

Χρόνια μας Πολλά!

Α.Υ.

1« … La patrie est la forme de société la plus organisée et la plus haute qui puisse exister. Elle constitue une force en elle-même dont l’Etat n’est que la représentation et l’instrument… », Dominique Schnapper, Revue Internationale de Philosophie, 2017/2 (no 280), pages 201-221. 

× Chat with us
X